استانداردهای طراحی آشپزخانه بیمارستان از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به وجود بخش‌های مختلف مانند بستری، آزمایشگاه و سایر فضاهایی که می‌توانند منبع انتشار میکروب یا ویروس باشند، ضروری است که آشپزخانه با فضاهای تفکیک‌شده و بهداشتی‌تر طراحی شود. اما استانداردهای طراحی آشپزخانه بیمارستان چیست؟! همراه سورن کیچن باشید تا به بررسی این استانداردها در طراحی اشپزخانه در بیمارستان ها بپردازیم.
استانداردهای طراحی آشپزخانه بیمارستان
طراحی و رعایت استانداردهای طراحی آشپزخانه بیمارستان باید به گونه‌ای انجام شود که تمامی الزامات بهداشتی، عملیاتی و استانداردهای لازم رعایت شوند. با توجه به حساسیت ویژه این فضا، بخش‌های مختلف آن باید به طور دقیق و با تفکیک مناسب طراحی شوند. حداقل فضاهای مورد نیاز شامل موارد زیر است:
- سالن غذاخوری: فضایی برای سرو غذا به پرسنل و بیماران در صورت نیاز.
- محل نگهداری و شست‌وشوی ظروف سالن: بخشی اختصاصی برای شست‌وشو و ضدعفونی ظروف غذاخوری.
- محل توزیع غذای سالن: فضایی برای انتقال و توزیع غذا به سالن غذاخوری یا سایر بخش‌ها.
- محل پخت غذاهای معمولی و رژیمی: بخش جداگانه‌ای برای پخت غذاهای عمومی و رژیمی با رعایت الزامات تغذیه‌ای خاص.
- محل آماده‌سازی سبزیجات: فضایی برای شست‌وشو، ضدعفونی و آماده‌سازی سبزیجات.
- محل آماده‌سازی گوشت: فضایی تفکیک‌شده برای برش، آماده‌سازی و بسته‌بندی گوشت با رعایت بهداشت.
- محل آماده‌سازی نان: بخشی برای تهیه، نگهداری و آماده‌سازی نان مصرفی.
- محل آماده‌سازی برنج: فضایی اختصاصی برای آماده‌سازی برنج، شامل شست‌وشو و پخت.
- محل شست‌وشو و نگهداری ظروف بزرگ: فضایی برای شست‌وشوی دیگ‌ها، قابلمه‌ها و سایر تجهیزات بزرگ آشپزخانه.
- محل شست‌وشو و نگهداری ظروف توزیع غذا: بخشی برای تمیز کردن و ضدعفونی ظروف مخصوص توزیع غذا.
- انبار مواد شوینده: فضایی ایمن برای نگهداری مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده.
- دستشویی، حمام و رختکن: امکاناتی برای استفاده پرسنل آشپزخانه با رعایت اصول بهداشتی.
- انبار روزانه: فضایی برای ذخیره مواد غذایی مورد استفاده روزانه.
- انبار مواد غذایی: محلی برای ذخیره مواد اولیه با شرایط بهداشتی مناسب.
- محل قرارگیری سردخانه‌ها و یخچال‌های صنعتی: شامل سردخانه‌های زیر صفر و بالای صفر برای نگهداری مواد فاسدشدنی.
- محل ورود مواد اولیه: فضایی با دسترسی مستقیم برای دریافت و تخلیه مواد اولیه بدون تداخل با سایر بخش‌ها.
این فضاها باید با طراحی مناسب و در نظر گرفتن جریان کار (Workflow) به‌گونه‌ای تنظیم شوند که از هرگونه آلودگی متقاطع (Cross Contamination) جلوگیری شود و عملیات آشپزی با کارایی بالا و در محیطی ایمن انجام گیرد.
تهویه در ضوابط طراحی آشپزخانه بیمارستان
- اهمیت تهویه مناسب: وجود تهویه مطلوب برای خارج کردن بخار آب، دود و قطرات حاصل از فرآیندهای پخت و پز ضروری است.
- قدرت مکش تهویه: قدرت مکش دستگاه‌های تهویه باید متناسب با فضای آشپزخانه باشد تا کارایی لازم را داشته باشد.
- استفاده از هود صنعتی:
بالای هر وسیله پخت باید یک هود صنعتی قرار گیرد.
در صورت عدم امکان، باید از یک هود مشترک برای چند وسیله پخت استفاده شود.
- ویژگی‌های هودها و هواکش‌ها:
تمامی هودها و هواکش‌ها باید از جنسی مقاوم به حرارت و چربی و قابل شست‌وشو باشند.
طراحی آن‌ها باید به گونه‌ای باشد که تمیز کردن و نگهداری آن‌ها ساده باشد.
- بازبینی و نگهداری:
هودها و دستگاه‌های تهویه باید به‌صورت دوره‌ای بازبینی شوند.
فیلترها باید تمیز و در صورت نیاز تعویض شوند.
کف و فاضلاب در طراحی آشپزخانه بیمارستان
- جنس و ویژگی کف:
کف آشپزخانه باید از کاشی‌های قابل شست‌وشو، مقاوم در برابر ضربه، چربی و مواد شیمیایی باشد.
سطوح باید صاف، بدون آسیب و قابل تمیز کردن باشند.
- رفع ایرادات کف:
سطوح ناصاف، شکاف‌ها و آسیب‌های موجود باید به سرعت ترمیم شوند، زیرا این نقاط می‌توانند محل تجمع میکروب‌ها شوند و خطر زمین خوردن پرسنل را افزایش دهند.
- شیب کف آشپزخانه:
کف باید به‌صورت شیب‌دار و یکنواخت طراحی شود تا آب به‌صورت روان به سمت خروجی فاضلاب هدایت شود.
- آبراه‌ها:
آبراه‌ها باید با پوشش مشبک از جنس استیل سبک و غیر قابل رنگ طراحی شوند تا به راحتی جابجا و تمیز شوند.
عرض آبراه در سالن پخت باید حداقل ۱۵ سانتی‌متر باشد و به سمت فاضلاب شیب‌دار باشد.
- پیشگیری از ورود حشرات:
تمام خروجی‌های فاضلاب باید مجهز به سیفون باشند تا از ورود حشرات، سوسک‌ها و آلودگی‌های احتمالی جلوگیری شود.
طراحی آشپزخانه بیمارستان با سورن کیچن
رعایت الزامات بهداشتی و استفاده از تجهیزات مناسب در آشپزخانه‌های بیمارستان، نه تنها سلامت بیماران و کادر درمان را تضمین می‌کند بلکه بهره‌وری و کیفیت خدمات غذایی را نیز افزایش می‌دهد. این نکات می‌تواند به شما در رعایت استانداردهای طراحی آشپزخانه بیمارستان و مدیریت بهتر آشپزخانه‌های بیمارستانی کمک کند. شما عزیزان برای طراحی و تجهیز آشپزخانه صنعتی با سورن کیچن همراه باشید.